8. Edycja Festiwalu Muzyki Tradycyjnej i Ludowej ETHNIESY 2021

Ethniesy zawsze były czymś więcej niż tylko zaproszeniem na koncerty niebanalnych artystów, którzy muzykę tradycyjną i ludową potrafią przekładać na nowe, czasem zaskakująco awangardowe brzmienia. Ten festiwal ma serce po właściwej stronie, bo po stronie przyrody, Matki Natury, ale także człowieka z jego instynktami, emocjami i szeroko pojętą duchowością. To festiwal, dzięki któremu można - poprzez pierwotną siłę dźwięku i moc słowa, otworzyć się na świat, na siebie samego i dostrzec to, co często na co dzień umyka. Ethniesy to oddech, afirmacja życia, zwrot ku korzeniom, tradycji i ku naturalnemu rytmowi przyrody. Jeśli nie uda nam spotkać się na żywo, na pewno zobaczymy się i usłyszymy się online.

W tym roku wyprzedzamy kalendarzową wiosnę i już 18 marca zapraszamy Was na pierwsze ethniesowe doznania – impreza otwiera jednocześnie Wiosnę Festiwali 2021, projekt Miejskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy.

Festiwal otworzy wystawa „Spokojnie,nikt nie patrzy” Pauliny Karpowicz i Moniki Marchewki, w którym artystki chcą pokazać siłę związku kobiety z naturą. Ich prace to podróż pomiędzy zwyczajną codziennością a codziennością magiczną, w której zwykłe zdarzenia czy czynności mogą przybierać nieoczekiwane, na pierwszy rzut oka niewidoczne, znaczenia.

Muzycznie Ethniesy otworzy koncert duetu Michał Górczyński/Buba Badjie Kuyateh (18 marca, godz. 19.00), artystów czerpiących siłę z improwizacji, która pozwala komunikować się mimo odmiennych kulturowych doświadczeń. Pochodzący z Gambii Buba Badjie Kuyateh jest potomkiem rodziny griotów i prawdziwym wirtuozem gry na korze, czyli zachodnioafrykańskiej harfie. Górczyński jest kompozytorem, klarnecistą i twórcą autorskich technik wykonawczych na tym instrumencie. Od 2002 roku współtworzy zespół ”Kwarludium” grający głównie muzykę współczesną.

Pierwszy dzień festiwalu zakończy koncert zespołu Polmuz(godz. 20.00), grupy stworzonej przez saksofonistę Michała Fetlera(Jazzband Młynarski Masecki, Fanfara Avantura). Polmuz w składzie Rafała Zapała, Asia Glubiak, Ksawery Wójciński i Michał Fetler zaprezentują futurystyczną wizję polskiej muzyki ludowej. Wizję tym bardziej ciekawą, że muzycy tworzący zespół to artyści o odmiennych wrażliwościach i temperamentach,reprezentujący awangardowy jazz, muzykę współczesną i eksperymentalną, a także surową elektronikę i hardcore.  

Kolejny dzień Etniesów zaczniemy od koncertu Radical Polish Ansambl (19 marca, godz.19.00). Muzyka w ich wykonaniu to próba połączenia tego, co najbardziej archaiczne w tradycji polskiej wsi, z tym, co najbardziej awangardowe we współczesnej muzyce eksperymentalnej.

Inspiracja do tworzenia utworów popłynęła aż z północnych Indii, w których regularnie gości wybitny polski klarnecista awangardowy, Wacław Zimpel. W 2016 roku odkrył on w archiwach Biblioteki Publicznej w Delhi tajemnicze zapiski, a w nich -nietypowe dla tego zakątka świata nazwisko – श्रीतादेउश शिएलंका (pol. Sri Tadeusz Sielanka). Zaskoczyły go powiązane z tą enigmatyczną postacią notacje muzyczne, w których utrwalone zostały tematy o ewidentnie mazurkowej proweniencji. Towarzyszący im werbalny komentarz sugeruje, że stanowiły one podstawę dla rozbudowanych utworów zbliżonych w swej logice formalnej i tonalnej do ragi. Okazało się więc, że międzykulturowe eksperymenty i zaawansowane transowe formy leżą w naturze polskiej muzyki tradycyjnej.

Zespół Opla zagra 19 marca (godz. 20.00). Gitarzysta Piotr Bukowski (Xenony, Duży Jack, Javva) i perkusista Hubert Zemler (LAM, ZebryaMit, Istina) sami przyznają, że tradycyjna muzyka ludowa to dla nich dość świeże odkrycie. Dlatego za pomocą myślowego eksperymentu przenieśli się do świata, w którym niema elektroniki, a muzycy nadal kultywują dawną tradycję grania oberków. Co z tego wyszło? Muzyczny powrót do korzeni, surowa energią brudnych brzmień gitary i perkusji, chropowatość polskiego folkloru, w którym właśnie emocje i siła przekazu są ważniejsze niż zachowanie czystości stylu.

Kolejny koncert (19 marca, godz. 21) to występ zespołu francusko–polskiego „Lumpeks” założonego przez Sébastiana Beliah. Artysta zaprosił do współpracy dwóch wybitnych improwizatorów sceny jazzowej – to Pierre Borel (saksofon) i Louis Laurain (trąbka) oraz utalentowana śpiewaczka i barabanistka Olgę Kozieł.

Lumpeks tworzy rozważne połączenie jazzu i polskiej, wiejskiej muzyki tanecznej. To osobliwy styl żonglujący energetyczną improwizacją jazzową i siłą polskiej tradycyjnej muzyki tanecznej.

Trzeci dzień festiwalu Ethniesy rozpocznie się od koncertu Tria Sutari (20 marca godz. 19). Artystki kontynuują tradycje polskich pieśniarek ludowych, a ich praca nadała nowy kierunek myśleniu o muzyce tradycyjnej w Polsce.

Sutari eksperymentują z różnymi technikami wokalnymi, wielogłosem, tradycyjnymi polskimi rytmami. Tworzą własne instrumenty oraz badają potencjał muzyczny przedmiotów codziennego użytku. Aranżują tradycyjne polskie pieśni, a także komponują własne utwory oparte na różnorodnych kobiecych tradycjach muzycznych.

Także 20 marca (godz. 20)  zagra dla Was, specjalnie przygotowany set muzyczny, Miraż. Dj i promotor, pomysłodawca i organizator cyklu Fatamorgana, razem z TAMTENem współprowadzi audycję Esoterica Moderna w Radio Kapitał.

Miraż, podczas swojego dwugodzinnego setu zaprezentuje wachlarz różnorodnych dźwięków. W jego selekcji słychać najczęściej elektronikę z wpływami world, dub, kraut, post-punk i muzyki improwizowanej.

Finałowy dzień Etniesów rozpoczniemy nieco wcześniej – 21 marca o godz. 14.00 swój warsztat wokalny zaprezentują śpiewaczki z Akademii Głosów Tradycji.

Na to spotkanie zapraszamy wszystkie osoby, które znają i śpiewają pieśni „z polskich wsi”, ale i te, które jeszcze nigdy nie natknęły się na pieśni tradycyjne, które lubią śpiewać i poznawać nowe pieśni. Dla uczestników zostanie przygotowany śpiewniczek z tekstami proponowanych pieśni, tak, by chętne osoby miały sposobność śpiewania z Akademią Głosów Tradycji. Śpiewniczek będzie dostępny na fanpage'u Ethniesów, tuż przed spotkaniem.

Po występie Akademii Głosów Tradycji zapraszamy na spotkanie z Małgorzatą Lebdą w ramach „Biblioteki Etniesów” (godz.16.00). Lebda jest poetką i fotograficzką. Za tom „Sny uckermärkerów„ zdobyła Nagrodę Literacką Gdynia.

Czas na finał – Adam Strug jest już dobrze znany ethniesowej publiczności, ale jego muzyką po prostu nie można się nasycić. Wystąpi wraz z Monodią Polską 21 marca o godz. 19.00

Strug to śpiewak i instrumentalista, autor piosenek, pomysłodawca zespołu śpiewaczego Monodia Polska, praktykującego polskie pieśni przekazywane w tradycji ustnej. Artyści posługują się skalami wcześniejszymi niż powszechnie używana dziś skala dur-moll, zachowując dawny strój, emisję i maniery wykonawcze. Ustna tradycja kontynuowana przez Monodię to: pieśni rycerstwa, barokowe piety, śpiewane moralitety XVIII wieku,romantyczne pieśni dewocyjne, oraz utwory nieskodyfikowane będące wyrazem pobożności ludowej. Zespół występując dba o to, by w miarę możliwości przełamywać formułę koncertową.

Wszystkich artystów występujących na tegorocznych Ethniesach będziemy nie tylko słuchać, ale i z nimi rozmawiać. W przerwie pomiędzy koncertami będziecie mogli posłuchać wywiadów z muzykami.

Ethniesy odbywają się w ramach Wiosny Festiwali - to flagowy projekt Miejskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy, który – jako jedyny taki projekt w Polsce, proponuje aż pięć dużych i kompletnie różnych imprez odbywających się jedna po drugiej podczas wiosennego sezonu. Zaczynamy w marcu, a kończymy w czerwcu. W ramach Wiosny Festiwali odbędą się, oprócz Etniesów, Festiwal Literatury Przeczytani, Międzynarodowy Festiwal Filmów Animowanych Animocje, Festiwal Filmowy Millenium Docs Against Gravity i Festiwal Sztuki Perkusyjnej Drums Fusion.

‍